Read this post in English, here.
Heddiw, mae dros 60 o Aelodau Seneddol Cymru, Aelodau’r Cynulliad, ac arweinwyr ymgyrch eraill o blaid yr UE yn cyhoeddi llythyr agored i Mark Drakeford, Prif Weinidog newydd Cymru, yn ei annog i roi pwysau ar Lywodraeth y DU ac arweinyddiaeth y blaid Lafur i gefnogi refferendwm newydd.
Maen nhw’n dweud bod y ‘parlys’ a’r ‘anhrefn’ yn San Steffan yn cyflwyno ‘bygythiad difrifol i bobl, economi a chymunedau Cymru’ ac mai refferendwm newydd yw ‘yr unig ffordd allan o’r cyfyngder Seneddol’.
Cefnogir y llythyr agored gan nifer o aelodau Llafur Cymru o’r meinciau cefn yn San Steffan, gan gynnwys Owen Smith a Stephen Doughty, yn ogystal â phedwar AS Plaid Cymru, 13 o aelodau Cynulliad y meinciau cefn wedi’u tynnu o grwpiau Plaid a Llafur, gan gynnwys arweinydd Plaid Cymru, Adam Price, yn ogystal ag arweinwyr y pump awdurdod lleol yng Nghymru.
Fe’i cefnogwyd hefyd gan Arweinydd Democratiaid Rhyddfrydol Cymru, Jane Dodds, Arweinydd Plaid Werdd Cymru, Anthony Slaughter, a chadeirydd Cymru dros Ewrop, Geraint Talfan Davies, yn ogystal â chynrychiolwyr 16 o grwpiau ‘dros Ewrop’ lleol sydd bellach yn cwmpasu pob ardal awdurdod lleol yng Nghymru.
Hefyd mae ganddo gefnogaeth cyn Archesgob Cymru, y Parchedicaf Barry Morgan a Dr Hywel Ceri Jones, cyn swyddog uwch yr Undeb Ewropeaidd ac aelod o Grŵp Cynghori ar Ewrop Llywodraeth Cymru.
Mae’r llythyr wedi’i gynllunio i gynyddu’r pwysau o Gymru ar Lywodraeth y DU ac arweinyddiaeth Llafur yn y DU, yn dilyn arolygon diweddar sy’n dangos mwyafrif llethol ymhlith cefnogwyr a phleidleiswyr Llafur o blaid refferendwm newydd.
Mae’r Prif Weinidog newydd, Mark Drakeford, eisoes wedi galw am estyniad i’r cyfnod ar gyfer Erthygl 50 y tu hwnt i’r dyddiad cau sef 29 Mawrth, ond mae’r llythyr agored yn ei annog nawr “i ddefnyddio’ch swydd newydd i’r eithaf er mwyn mynnu – gan Lywodraeth y DU ac Arweinyddiaeth y blaid Lafur – Pleidlais y Bobl newydd lle byddai aelodaeth barhaus o’r Undeb Ewropeaidd yn opsiwn ar y bleidlais.”
Mae’r llythyr yn dweud ‘mae angen pleidlais gyhoeddus newydd ni waeth a elwir Etholiad Cyffredinol ai peidio’.
Mewn apêl bersonol i Mark Drakeford, mae’n dweud: “Rydych chi wedi dod i’r swydd fel Prif Weinidog Cymru ar groesffordd yn ein hanes. Mae’r DU yn wynebu ei hargyfwng mwyaf difrifol mewn cyfnod o heddwch ers canrif neu fwy. Mae’r Llywodraeth, pleidiau a phobl wedi’u rhannu. Ymddengys fod San Steffan wedi’i pharlysu gan garfannau. Mae anhrefn gwleidyddol yn ddisgrifiad cywir o’r hyn a welwn. Mae’r bygythiad mae hyn yn ei achosi i bobl, economi a chymunedau Cymru yn arbennig o ddifrifol.
“Fel Ewropeaid Cymreig, rydym yn edifarhau canlyniad y refferendwm yn 2016 yn fawr, ond ni fydd Brexit yn lleddfu’r anfodlonrwydd a’r dadrithiad a fynegodd ynghylch ein hamgylchiadau economaidd a chymdeithasol. Yn lle hynny, bydd Brexit yn ei wneud yn llawer anoddach mynd i’r afael â nifer fawr o broblemau dwys sy’n effeithio fwyaf ar ein bywydau.
“Ymhell o ‘gymryd rheolaeth yn ôl’, mewn byd o bwerau cyfandirol, byddai’r fargen hon yn ein gwneud yn ymbilgar am byth,” mae’n ychwanegu.
Mae’r llythyr hefyd yn gwrthod rhan ‘datganiad gwleidyddol’ bargen y Prif Weinidog â’r UE fel “rhestr 27 tudalen o faterion heb eu datrys ac weithiau dyheadau sy’n gwrthdaro”. “Nid yw’n gorffen yr ansicrwydd, mae’n ei barhau. Nid yw’n sail i roi’r gorau i ddiogelwch ein haelodaeth bresennol o’r UE, “mae’n ei ychwanegu.
Mae hefyd yn rhybuddio bod “canlyniad ‘dim bargen’ lle byddem yn syrthio allan o’r UE yn berygl go iawn.”
“Mae difrifoldeb ein sefyllfa yn galw am arweinyddiaeth ddewr ac eglurder – o’r Wrthblaid gymaint â’r Llywodraeth – ynghyd ag amser i ymgynghori â’r cyhoedd eto. Dyma’r unig ffordd allan o’r cyfyngder Seneddol. ”
Meddai Geraint Talfan Davies, Cadeirydd Cymru dros Ewrop: “Mae’n dod yn gliriach bob dydd bod rhaid i’r mater hwn gael ei osod yn ôl i’r bobl. Mae gormod wedi digwydd ers 2016 i ni hapchwarae dyfodol Cymru a’r DU gyfan ar fargen sydd eto i’w wneud. Ni all Pleidlais y Bobl ddemocrataidd newydd yn seiliedig ar ffeithiau heddiw fod yn annemocrataidd. Rhaid i’r Prif Weinidog ddefnyddio ei holl ddylanwad newydd i wneud i hyn ddigwydd. ”
Meddai AS Pontypridd Owen Smith: ‘Mae Mark Drakeford eisoes wedi dangos arweinyddiaeth go iawn wrth alw am ymestyn cyfnod Erthygl 50 oherwydd ei fod yn gwybod y byddai Cymru’n cael ei niweidio gan Brexit Dim Bargen.
“Ond rydyn ni’n gobeithio y bydd Mark hefyd yn gwrando ar y mwyafrif o aelodau Llafur a chynrychiolwyr o bob rhan o Gymru sydd am iddo fynd un cam ymhellach a chymeradwyo ein galwad am Bleidlais y Bobl. Dyna’r unig ffordd y gallwn ni brofi a yw pobl yng Nghymru yn dal i gefnogi Brexit neu a ydynt wedi newid eu meddwl a byddai’n well ganddynt bellach aros yn rhan o’r UE, “ychwanegodd.
Dywedodd Arweinydd Plaid Cymru, Adam Price: “Mae’r amser yn dod i ben. Rhaid i’r Prif Weinidog Llafur wneud y peth cywir o’r diwedd ar gyfer y wlad mae’n ei chynrychioli – heb gafeat neu amod, rhaid iddo ddod allan i gefnogi Pleidlais y Bobl.
“Gyda chyfyngder yn San Steffan a Brexit Dim Bargen ar y gorwel, mae’n rhaid i Lafur roi’r gorau i chwarae gemau gwleidyddol plaid a rhoi’r llais i bobl Cymru maen nhw yn ei ddymuno ac yn ei haeddu. Mae Plaid Cymru wedi rhoi Pleidlais y Bobl ar y bwrdd tro ar ôl tro, mae’n bryd i bleidiau eraill dangos eu llaw. “
Dywedodd Aelod y Cynulliad, Lynne Neagle: “Ni fydd pleidlais y bobl yn ailadrodd y refferendwm ond bydd yn bleidlais ar y fargen wirioneddol. Dylai fod gennym yr hawl i ddweud nad yw’r hyn sy’n cael ei gynnig yn ddigon da o’i gymharu â’r hyn sydd gennym heddiw.”
Dywedodd Arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol, Jane Dodds: “Rydyn ni’n gwybod y bydd Brexit yn drychinebus i Gymru a’n dinasyddion mwyaf bregus a difreintiedig a gaiff eu taro waethaf. Rwyf yn annog y Prif Weinidog i helpu i atal y dioddefaint hwn trwy ymuno â ni i gefnogi Pleidlais y Bobl. ”
Dywedodd Arweinydd Plaid Werdd Cymru, Anthony Slaughter: “Mae’n gynyddol debygol mai canlyniad y sefyllfa ddiddatrys bresennol ynghylch Brexit fydd syrthio allan o’r UE heb fargen. Byddai hyn yn achosi canlyniadau trychinebus i Gymru. Gofynnwn i’r Prif Weinidog ddangos arweinyddiaeth glir a thaer trwy fynnu Pleidlais y Bobl i bobl Cymru. Ni ddaeth democratiaeth i ben ym mis Mehefin 2016. Mae pobl yng Nghymru yn haeddu cael cyfle olaf i benderfynu ar y cyfeiriad rydym am i’n gwlad ei gymryd. ”
- Darllenwch y llythr yn llawn trwy clicio/tapio yma.
- Dywedwch wrth eich AS #NidEinBrexit ni yw hwn a mynnwch #PleidlaisYBobl yma.
- Darllenwch ein llythr agored o Fai 2017 yma.
DIWEDD